“Wir setzen uns in Tränen nieder,” is het indrukwekkende slotkoor van Bachs Matthäuspassion. Onder tranen gaan wij zitten, want Jezus is gekruisigd en gestorven. Ze hebben Hem begraven en de steen sluit het graf af. Verdriet en stilte is wat er rest. Verdriet omdat Jezus vermoord is. De hoop op een nieuw leven, een nieuwe toekomst lijkt de bodem te zijn ingeslagen. Het is stil. De stilte van de dood, maar ook de stilte omdat er geen woorden meer zijn, stilte van waken en wachten. Wachten waarop?

Nederdaling te helle Anastasis.pngDit is de enige dag in het jaar waarop de Kerk geen liturgische viering heeft behalve het Getijdengebed. Ook de Kerk houdt haar adem in op Stille Zaterdag.
In de traditie van de oosterse kerken gebeurt er juist op deze dag wel iets. Pasen kondigt zich in de stilte aan. Het sluit aan bij een zinnetje uit onze geloofsbelijdenis: Hij is nedergedaald ter helle. Met de hel wordt niet bedoeld de plek waar de grootste zonderaars zonder berouw zich na hun dood bevinden. Met hel is hier het dodenrijk bedoeld. In zijn dood is Jezus afgedaald in het dodenrijk. God is zelfs bij onze doden. De Verrijzenis-icoon beeldt deze nederdaling uit. Toch heet deze icoon de Anastasis oftewel de Verrijzenis. Op de icoon zien we dat Jezus twee mensen uit het graf trekt. Het zijn Adam en Eva. Zij staan voor het hele mensengeslacht. Jezus bevrijdt daarmee alle mensen uit de macht van de dood, ook degenen die voor zijn komst gestorven zijn.
Stille Zaterdag. We bidden bij Jezus in het graf. We gedenken de mensen die ons ontvallen zijn. Zij rusten met Jezus, maar staan ook met Hem op. Nog even en het is Pasen.

Diaken Marc Brinkhuis